ความสับสน ความกลัว ของนักพนันและนักลงทุน ตอนที่ 2
ในบทความครั้งที่แล้วเรื่อง นักพนัน นักลงทุนกับความกลัวและสับสน ตอนที่ 1 ได้กล่าวถึงความกลัวและความสับสนของนักพนันและนักลงทุนในการเล่นเกมคาสิโน ซึ่งมาจากความหลงผิดของการนำสิ่งที่เป็นอดีตเข้ามาตัดสินใจในการเล่น วันนี้จะมาพูดเพิ่มเติมและยกตัวอย่างเหตุการณ์ที่เคยเกิดขึ้นในคาสิโนที่มอนติคาร์โล (Monte Carlo)โดยทฤษฎี “gambler’s fallacy” หรือที่เรารู้จักว่า เหตุผลวิบัติของนักพนัน โดยนักพนันคิดว่า ถ้าเหตุการณ์หนึ่งเกิดขึ้นบ่อยกว่าปกติในช่วงเวลาหนึ่ง ๆ เหตุการณ์นั้นก็จะเกิดขึ้นบ่อยครั้งน้อยลงในอนาคต หรือว่า ถ้าเหตุการณ์หนึ่งเกิดขึ้นน้อยกว่าปกติในช่วงเวลาหนึ่ง ๆ เหตุการณ์นั้นก็จะเกิดบ่อยขึ้นในอนาคต แต่แท้จริงแล้วเป็นเหตุการณ์ที่เราไม่สามารถรู้ได้ว่ามันจะเกิดขึ้นอีกหรือไม่เกิดขึ้นอีก เป็นแค่เหตุการณ์สุ่มของแต่ละเหตุการณ์เท่านั้น
เหตุผลวิบัติของนักการพนัน
เหตุผลวิบัติของนักการพนัน (gambler’s fallacy) หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า เหตุผลวิบัติมอนตีคาร์โล (Monte Carlo fallacy) เป็นความเชื่อผิด ๆ ว่า ถ้าเหตุการณ์หนึ่งเกิดขึ้นบ่อยกว่าปกติในช่วงเวลาหนึ่ง ๆ เหตุการณ์นั้นก็จะเกิดขึ้นบ่อยครั้งน้อยลงในอนาคต หรือว่า ถ้าเหตุการณ์หนึ่งเกิดขึ้นน้อยกว่าปกติในช่วงเวลาหนึ่ง ๆ เหตุการณ์นั้นก็จะเกิดบ่อยขึ้นในอนาคต เพื่อที่จะให้เกิดการสมดุลกัน แต่ว่าถ้าสิ่งที่เกิดขึ้นเป็นเหตุการณ์สุ่ม คือเป็นการลองตามลำดับที่เป็นอิสระทางสถิติ (statistical independent trial) ของกระบวนการสุ่ม แม้ว่าความเชื่อนี้จะดึงดูดใจ แต่ก็จะไม่เป็นความจริง เหตุผลวิบัตินี้เกิดขึ้นได้ในสถานการณ์จริง ๆ มากมาย แต่มักจะมีการกล่าวถึงในเรื่องของการเล่นการพนัน เพราะเป็นเหตุผลวิบัติที่คนเล่นการพนันมีโดยสามัญ
ส่วนคำบัญญัติว่า “เหตุผลวิบัติมอนตีคาร์โล” มีกำเนิดมาจากตัวอย่างที่มีชื่อเสียงของเหตุผลวิบัตินี้ ซึ่งเกิดขึ้นในบ่อนกาสิโนมอนตีคาร์โลในปี ค.ศ. 1913
ตัวอย่างของเหตุผลวิบัติของนักการพนัน
ตัวอย่างที่มีชื่อเสียงที่สุดของการเข้าใจผิดของนักการพนันที่เกิดขึ้นในเกมของรูเล็ตที่มอนติคาร์โลคาสิโน เมื่อวันที่ 18 สิงหาคม 1913 เมื่อลูกตกอยู่ในสีดำ 26 ครั้งในแถว นี่คือความผิดปกติที่เกิดขึ้น การที่จะตกสีดำเป็นตาที่ 27 ไม่น่าจะเกิดขึ้นได้ นี่ก็เป็นความเข้าใจผิดของนักพนันที่มักเอาเหตุการณ์ในอดีตเข้ามาตัดสินใจเป็นหลัก ทำให้นักพนัน ณ ตอนนั้นเสียหายไปนับล้านฟรังก์เดิมพันกับสีดำ ให้เหตุผลนี้ไม่ถูกต้อง “ไม่สมดุล” เพราะนักพนันทั้งหลายมั่นใจแน่ๆว่ามันต้องเป็นสีดำ เกิดรูปแบบความเข้าใจง่ายที่คิดว่ามันจะเกิด เกิดความโอนเอียงในคิดที่คิดว่าจะเกิดโดยไม่มองเห็นถึงความจริงที่มันจะเกิดได้สองกรณีอยู่แล้วคือ ดำ กับ แดง
ตัวอย่างที่มอนตีคาร์โล
ตัวอย่างที่มีชื่อเสียงที่สุดของเหตุผลวิบัตินักการพนัน เกิดขึ้นในการเล่นรูเล็ตต์ ที่กาสิโนมอนตีคาร์โลในประเทศโมนาโก เมื่อวันที่ 18 สิงหาคม พ.ศ. 2456[6] เมื่อลูกรูเล็ตต์ตกลงในช่องดำถึง 26 ครั้งต่อ ๆ กัน ซึ่งเป็นเหตุการณ์ที่ “ไม่สามัญอย่างยิ่ง” แม้ว่า จริง ๆ แล้ว ก็สามัญเท่ากับลำดับการตกลงช่องต่าง ๆ กัน 26 ครั้งที่มีถึง 67,108,863 รูปแบบอื่น ๆ ในเหตุการณ์นี้ นักการพนันเสียทรัพย์เป็นล้าน ๆ ฟรังก์ (รูปแบบเงินของประเทศฝรั่งเศสในเวลานั้น) โดยแทงตรงข้ามกับสีดำ โดยมีเหตุผลที่ผิดพลาดว่า ลำดับตกช่องดำที่เกิดต่อ ๆ กันแล้วนั้นก่อ “ความไม่สมดุล” ให้กับล้อรูเล็ตต์ เพราะฉะนั้น จะต้องมีลำดับตกช่องแดงต่อ ๆ มา
